Główne kierunki badawcze instytutów w 2019 r.
INSTYTUT ROLNICTWA
- Wpływ wieloletniego (od 1921 roku) zróżnicowanego zmianowania i nawożenia na właściwości gleby, plonowanie i jakość różnych gatunków roślin.
- Innowacyjne technologie produkcji roślin rolniczych (w tym rolnictwo precyzyjne), optymalizujące wielkość i jakość plonów oraz przyjazne dla środowiska przyrodniczego.
- Środowiskowe i produkcyjne skutki różnych systemów uprawy roli, nawożenia i zmianowania roślin oraz opracowanie systemów zwiększania produktywności gleb poprzez poprawę warunków życia biologicznego i inne zabiegi zwiększające ich żyzność.
- Ocena przydatności różnych odpadów do nawożenia.
- Wykorzystanie właściwości biologicznych gatunków i odmian traw na użytkach zielonych, pozaprodukcyjna rola użytków zielonych oraz reakcja traw pastewnych i gazonowych na stresy abiotyczne i biotyczne.
- Użycie modeli mieszanych dla niekompletnych danych agronomicznych oraz analiza danych wielowymiarowych w rolnictwie.
- Wykorzystanie metod statystycznych (w tym geostatystycznych) i systemów informacji geograficznej (GIS) w analizie danych w badaniach przyrodniczych.
- Określanie kierunków, tempa i stopnia zaawansowania procesów glebotwórczych, a także poszukiwanie fizyko-chemicznych, mineralogicznych i mikromorfologicznych wskaźników pedogenezy gleb współczesnych i kopalnych w ekosystemach naturalnych i antropogenicznych.
- Budowa, właściwości i przemiany glebowej materii organicznej w glebach naturalnych i zmienionych przez działalność człowieka.
- Zanieczyszczenie chemiczne gleb substancjami szkodliwymi (m.in. pierwiastkami śladowymi).
INSTYTUT BIOLOGII
- Bioinformatyczne poszukiwania i analiza nowych rodzin enzymów ważnych w procesach sygnalizacji w komórkach, badanie nowych ścieżek sygnałowych, analiza danych z wielkoskalowych badań biomedycznych.
- Wpływ abiotycznych i biotycznych czynników środowiska na metabolizm roślin oraz mikroorganizmów.
- Biogeografia bakterii brodawkowych.
- Badania odpowiedzi roślin na organizmy symbiotyczne, patogeny i stres abiotyczny.
- Fizjologiczne i genetyczne uwarunkowania reakcji roślin na zmienne warunki środowiska.
- Opracowanie bioczujników do automatycznego pomiaru własności komórek, błon biologicznych i molekuł fizjologicznie czynnych oraz pomiary transportu jonów przez błony biologiczne.
- Genetyczne, fizjonomiczne oraz metodyczne podstawy biotechnologii i hodowli roślin.
- Poznanie interakcji wewnątrz mikrośrodowiska nowotworowego w warunkach hipoksji i normoksji.
- Biozgodność wybranych nanostruktur węgla i metali w badaniach in vitro i in vivo.
INSTYTUT MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ
- Morfologia ssaków i ptaków domowych oraz dziko żyjących.
- Biologiczne podstawy wzrostu i rozwoju zwierząt oraz utrzymania ich zdrowia.
- Diagnostyka i patomechanizmy w chorobach zakaźnych i inwazyjnych, ocena wpływu związków stanowiących zanieczyszczenie środowiska na organizm zwierząt oraz opracowanie, alternatywnych do badań na zwierzętach, modeli doświadczalnych działania ksenobiotyków.
- Diagnostyka i terapia chorób zwierząt towarzyszących.
- Diagnostyka i terapia chorób układów i narządów u zwierząt gospodarskich i koni.
- Patologia i diagnostyka wybranych chorób zakaźnych i niezakaźnych zwierząt.
- Bezpieczeństwo żywności pochodzenia zwierzęcego i podstawy prawne działalności weterynaryjnej.
- Epidemiologia zakaźnych i niezakaźnych chorób zwierząt gospodarskich, towarzyszących i nieudomowionych.
- Rozwinięcie badań z zakresu weterynaryjnej medycyny regeneracyjnej i inżynierii odtwórczej.
INSTYTUT NAUK LEŚNYCH
- Doskonalenie metod pomiaru drzew i drzewostanów oraz poznanie prawidłowości wzrostu drzew i drzewostanów. Modelowanie wzrostu drzew i drzewostanów.
- Opracowanie teoretycznych podstaw użytkowania zasobów leśnych, zagadnień dotyczących drzewnego i niedrzewnego użytkowania lasu, turystyki i rekreacji oraz badania różnych form i metod użytkowania lasu i wynikających z tego konsekwencji.
- Biologia, ekologia, taksonomia i rozmieszczenie owadów oraz grzybów w środowisku leśnym; ochrona przyrody i edukacja leśna.
- Ekonomiczna analiza powiązań w modelu wielofunkcyjnego i zrównoważonego leśnictwa oraz gospodarcza i społeczna rola leśnictwa w kształtowaniu rozwoju gospodarki.
- Urządzanie lasu wielofunkcyjnego ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień inwentaryzacji lasu z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, optymalizacji planowania użytkowania rębnego, regulacji ładu czasowego i przestrzennego lasów oraz zmian warunków hydrologicznych w ekosystemach leśnych.
- Morfogeneza roślin ze szczególnym uwzględnieniem ksylogenezy, dynamika zbiorowisk roślinnych oraz introdukcja roślin drzewiastych.
- Struktura środowiska i jej wpływ na populacje zwierząt bytujących w lasach zagospodarowanych i chronionych. Rola martwego drewna w ekologii drobnych gryzoni. Wpływ zróżnicowania parametrów środowiska na małe ssaki.
- Doskonalenie metod odnawiania naturalnego głównych gatunków lasotwórczych. Charakterystyka demograficzna gatunków drzew występujących w Białowieskim Parku Narodowym.
- Wykorzystanie nowoczesnych metod i narzędzi geomatyki do inwentaryzacji, monitorowania i oceny obszarów wiejskich. Prawne i praktyczne aspekty gospodarowania przestrzenią na poziomie lokalnym.
INSTYTUT NAUK OGRODNICZYCH
- Zachowanie różnorodności biologicznej i zrównoważonego rozwoju w użytkowaniu i ochronie roślin.
- Doskonalenie technologii, produkcji i ochrony roślin ogrodniczych.
- Utrzymanie jakości produktów ogrodniczych w procesie „z pola na stół”.
- Biologiczne podstawy technologii ograniczających chemizację i zanieczyszczenie środowiska.
- Wykorzystanie roślin ogrodniczych do ochrony środowiska poprzez zastosowanie procesu fitoremediacji.
- Uwarunkowania rozwoju gospodarki ogrodniczej w Polsce i w wybranych krajach.
- Ochrona i kształtowanie krajobrazu w aspekcie zachowania wartości przyrodniczych.
INSTYTUT INŻYNIERII LĄDOWEJ
- Doskonalenie metod badań gruntów mineralnych i organicznych w złożonych warunkach obciążenia.
- Doskonalenie metod i interpretacji laboratoryjnych i terenowych badań gruntów technikami nieniszczącymi.
- Doskonalenie metod badań, wzmacniania i projektowania konstrukcji inżynierskich na potrzeby budownictwa hydrotechnicznego, podziemnego i komunikacyjnego.
- Modelowanie zagadnień dynamiki i stateczności oraz zagadnień termicznych i termo-mechanicznych struktur periodycznie mikroniejednorodnych lub tolerancyjnie-periodycznie mikroniejednorodnych (tj. struktur o funkcyjnej gradacji własności materiałowych) z zastosowaniem podejść asymptotycznych i nieasymptotycznych – badanie efektu skali.
- Kształtowanie optymalnych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych w budownictwie.
- Doskonalenie metod projektowania budowli hydrotechnicznych.
- Usprawnienie procesu planowania, projektowania i realizacji obiektów inżynierskich.
- Kompleksowe doskonalenie metod rekultywacji środowiska, działań naprawczych i zapobiegawczych przy wykorzystaniu badań laboratoryjnych, terenowych i technologii geodezyjnych.
- Rewitalizacja i projektowanie krajobrazu miasta. Język i system znaczeń.
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA
- Rola mokradeł w środowisku: badania podstawowe procesów hydrologicznych mokradeł; naukowe podstawy renaturyzacji mokradeł; ocena zmian mokradeł i ich roli w bilansie wody.
- Rozwój metod oceny efektywności działań małej retencji pod kątem poprawy bilansu wodnego i jakości wody w skali zlewni.
- Dynamika zmian warunków meteorologicznych, klimatycznych i aerosanitarnych w warstwie granicznej atmosfery aglomeracji miejskiej.
- Hydraulika koryt i budowli oraz hydrauliczne i technologiczne systemy wodociągowe i kanalizacyjne.
- Gospodarowanie wodą na obszarach niezurbanizowanych w aspekcie adaptacji do zmian klimatu.
- Inżynieria ekologiczna w kształtowaniu i rekultywacji środowiska oraz zapobieganiu jego zanieczyszczeniom.
- Hydrologia małych zlewni rolniczych i zurbanizowanych ze szczególnym uwzględnieniem zdarzeń ekstremalnych.
- Wykorzystanie metod teledetekcyjnych w monitoringu i modelowaniu stanu środowiska przyrodniczego w zlewniach rzecznych użytkowanych rolniczo.
- Zasady i metody identyfikacji, planowania i zarządzania zieloną infrastrukturą miasta.
- Ocena i wycena zasobów przyrodniczych.
INSTYTUT NAUK DRZEWNYCH I MEBLARSTWA
- Automatyczna identyfikacja stanu zużycia narzędzi podczas skrawania materiałów drewnopochodnych oraz modyfikacja ich ostrzy z wykorzystaniem technik wiązkowych w celu zwiększenia trwałości.
- Badania wpływu różnych czynników na właściwości drewna. Opracowywanie charakterystyk gatunkowych oraz metod przerobu tartacznego, modyfikacji i ochrony drewna.
- Proekologiczne technologie wytwarzania materiałów, racjonalizacja metod projektowania i konstrukcji oraz wyceny wartości materiałów stosowanych w meblarstwie i budownictwie drewnianym.
- Badania wpływ wielkości ziarna WC na właściwości węglików WC-Co, otrzymywanych zaawansowaną techniką spiekania FAST (Field Assisted Sintering Technology) wykorzystywanych na ostrza skrawające do obróbki drewna.
- Badania odporności korozyjnej ostrzy z węglików spiekanych w kontakcie z ekstraktem drzewnym.
- Badania wpływu pochodzenia genetycznego i warunków siedliskowych wzrostu różnych gatunków drzew na cechy dendrometryczne i wybrane właściwości drewna oraz analiza możliwości wykorzystania surowca drzewnego.
- Zastosowanie biotechnologicznych metod wytwarzania biomateriałów z udziałem mikroorganizmów oraz badanie ich właściwości i możliwości zastosowania w praktyce.
- Badanie profilu cukrów oraz porowatości wybranych gatunków drewna pod kątem wykorzystania do procesu hydrolizy enzymatycznej.
- Charakterystyka cech fizycznych i mechanicznych celulozy bakteryjnej pochodzącej z hodowli mikroorganizmów Kombucha na różnych podłożach odżywczych oraz wpływ jej dodatku na zmiany wybranych właściwości połączeń pomiędzy cząstkami drewna.
- Opracowanie technologii wytwarzania materiałów drewnopochodnych na bazie produktów towarzyszących produkcji tartacznej oraz określenie wytycznych dla klasyfikacji jakościowej surowca drzewnego.
INSTYTUT NAUK O ZWIERZĘTACH
- Zastosowanie transkryptomiki, epigenomiki i proteomiki w analizie ekspresji genów kształtujących potencjał antyoksydacyjny mleka i mięsa różnych gatunków ssaków:
- poszukiwanie genetycznego podłoża zmienności cech o złożonym uwarunkowaniu u koni z wykorzystaniem nowoczesnych metod genomiki strukturalnej i funkcjonalnej,
- poprawa dobrostanu krów rasy polskiej holszyńsko-fryzyjskiej poprzez wybranie markera szybkiego diagnozowania schorzeń metabolicznych (ketozy), bez konieczności analizowania próbek krwi,
- zmiany w kształtowaniu się bioaktywnych składników siary w zależności od jakości cytologicznej i mikrobiologicznej.
- Genetyczne, biologiczne i środowiskowe aspekty hodowli zwierząt:
- doskonalenie jakości mięsa u rodzimych ras owiec poprzez modyfikowanie sposobów żywienia,
- poszukiwanie podłoża genetycznego cech warunkujących poziom umięśnienia i jakość mięsa oraz wpływ struktury mięśni i czasu dojrzewania na zawartość bioaktywnych składników w mięsie jagnięcym,
- homeostaza organizmu, zdrowie zwierząt i walory prozdrowotne wieprzowiny przy stosowaniu pasz alternatywnych w żywieniu świń,
- badania nad długowiecznością i produkcyjnością życiową samic różnych gatunków zwierząt gospodarskich.
- Genetyczne, biometryczne i behawioralne aspekty hodowli zwierząt domowych i nieudomowionych:
- zastosowanie metod genetyki populacji i genetyki molekularnej w zarządzaniu populacjami zwierząt,
- adaptacje behawioralne, stresu i rozrodu wybranych gatunków zwierząt domowych, laboratoryjnych i dzikich.
- Reakcje organizmów zwierząt hodowlanych, wolno żyjących i bezkręgowców niższych na zmienne czynniki środowiska.
- Żywieniowe innowacje dla nauki i przemysłu:
- doskonalenie wartości odżywczej przemysłowych produktów ubocznych stosowanych w żywieniu przeżuwaczy i zwierząt monogastrycznych,
- opracowanie metod pozyskania, wytwarzania i wprowadzania nowych/innowacyjnych substancji mineralnych i organicznych o działaniu wywołującym pożądane zmiany w metabolizmie zwierząt.
- Organogeneza zagrożonych wyginięciem i cennych pod względem ekonomicznym gatunków ryb.
- Badania nad rozrodem pszczół i jakością produktów pszczelich.
INSTYTUT EKONOMII I FINANSÓW
- Mikro- i makroekonomiczne uwarunkowania przemian w gospodarce żywnościowej w krajach europejskich.
- Handel zagraniczny oraz międzynarodowe i międzysektorowe przepływy czynników produkcji w agrobiznesie.
- Zastosowanie metod statystycznych w badaniach zjawisk gospodarczych, społecznych i rynku kapitałowego.
- Procesy adaptacyjne przedsiębiorstw agrobiznesu w warunkach realizacji zasad trwałego rozwoju.
- Polityka rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
- Podmioty gospodarcze oraz konsumenci w warunkach biogospodarki i gospodarki o obiegu zamkniętym.
- Turystyka, komunikowanie i doradztwo w rozwoju lokalnym i regionalnym.
- Ekonomiczne i organizacyjne uwarunkowania oraz kierunki rozwoju logistyki w sektorze rolno-żywnościowym.
- System finansowy i prawny oraz kierunki rozwoju instytucji kapitałowych, jednostek gospodarczych oraz samorządowych.
INSTYTUT ZARZĄDZANIA
- Przywództwo, zarządzanie wiedzą i zaufaniem.
- Technologie informacyjne w zarządzaniu.
- Tendencje rozwojowe współczesnych organizacji.
- Internet of Things, Blokchain oraz Big Data w zarządzaniu organizacjami.
- Rola turystyki w rozwoju regionalnym.
- Zarządzanie zasobami ludzkimi.
- Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw i etyka biznesu.
- Rola logistyki w aktywizacji rozwoju polskiej gospodarki.
- Innowacyjność organizacji.
INSTYTUT NAUK O ŻYWNOŚCI
- Zmiany fizykochemiczne, reologiczne i strukturalne surowców i produktów spożywczych wywołane procesami technologicznymi i przechowywaniem.
- Odwadnianie, suszenie i powłoki jadalne w kształtowaniu jakości produktów pochodzenia naturalnego.
- Optymalizacja procesu produkcji i warunków przechowywania przetworów z owoców i warzyw w aspekcie ograniczenia strat składników bioaktywnych i poprawy atrakcyjności sensorycznej.
- Technologiczne wykorzystanie ziarna zbóż.
- Badania nad wpływem czynników surowcowych i technologicznych na jakość olejów tłoczonych na zimno.
- Wykorzystanie dodatków do żywności w produkcji wyrobów nisko- (emulsje) i wysokotłuszczowych (wyroby ciastkarskie, produkty smażone).
- Badanie odżywczych, bioaktywnych oraz toksycznych składników żywności, ich właściwości, przemian i oddziaływań ze składnikami matrycy żywnościowej.
- Wpływ wybranych czynników technologicznych i substancji biologicznie aktywnych na wybrane cechy jakościowe i bezpieczeństwo produktów mleczarskich.
- Wpływ surowców, dodatków funkcjonalnych i procesu technologicznego na jakość produktów mięsnych.
- Badania nad strukturą, przemianami i właściwościami wybranych produktów żywnościowych oraz odpadowych przemysłu spożywczego.
- Enzymy jako katalizatory w biotransformacjach i procesach modyfikacji i stabilizacji lipidów.
- Aspekty mikrobiologiczne i biotechnologiczne kształtowania jakości oraz bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
INSTYTUT NAUK O ŻYWIENIU CZŁOWIEKA
- Żywieniowe uwarunkowania zdrowia i jakości życia w wybranych subpopulacjach.
- Optymalizacja postępowania dietetycznego w profilaktyce i terapii różnych schorzeń oraz ocena wpływu zachowań żywieniowych na stan zdrowia dzieci i młodzieży oraz osób o zwiększonej aktywności fizycznej.
- Nowe techniki i technologie oraz systemy kontroli i sterowania procesami technologicznymi zapewniające jakość i bezpieczeństwo zdrowotne żywności, jak również metody ograniczania strat i marnotrawstwa w gastronomii oraz w zakładach przetwórczych.
- Ocena jakości żywności ze szczególnym uwzględnieniem składu kwasów tłuszczowych, profilu związków lotnych oraz właściwości przeciwutleniających.
- Badania wpływu technologii produkcji i przechowywania żywności na jej jakość i wartość odżywczą oraz prozdrowotną.
- Ocena zawartości związków biologicznie czynnych w owocach, roślinach przyprawowych, warzywach oraz przetworach owocowych z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej.
- Doskonalenie metod analitycznych i sensorycznych w ocenie żywności funkcjonalnej i wygodnej.
- Monitorowanie rozwoju rynku żywności oraz diagnozowanie dokonujących się zmian oraz ich uwarunkowań.
- Tendencje w konsumpcji żywności w Polsce w kontekście założeń zrównoważonego rozwoju i zrównoważonej diety.
INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ
- Energochłonność i jakość pracy elementów roboczych maszyn i urządzeń rolniczych.
- Badania właściwości fizycznych i chemicznych biomasy.
- Badania procesów pozyskiwania surowców drzewnych, w tym tworzących łańcuch logistyczny pozyskiwania biomasy na cele energetyczne.
- Badania techniczne i eksploatacyjne maszyn leśnych, w tym dotyczące zwiększenia komfortu i bezpieczeństwa pracy.
- Projektowanie i modelowanie urządzeń oraz systemów energetycznych bazujących na odnawialnych źródłach energii generujących oraz akumulujących ciepło, chłód oraz energię elektryczną.
- Projektowanie i optymalizacja układów automatycznej regulacji w urządzeniach grzewczych i chłodniczych.
- Wielokryterialna optymalizacja procesów produkcyjnych bazująca na algorytmach genetycznych.
- Modelowanie i optymalizacja procesów suszenia i rehydratacji produktów rolniczych.
- Zarządzanie w sektorach energetyki i agrobiznesu w warunkach zmiennego otoczenia.
- Doskonalenie technik przetwarzania surowców pochodzenia roślinnego.
INSTYTUT NAUK SOCJOLOGICZNYCH I PEDAGOGIKI
- Indywidualne, społeczne i kulturowe uwarunkowania osiągnięć edukacyjnych dzieci, młodzieży i dorosłych.
- Psychologiczne i interdyscyplinarne badania nad człowiekiem, edukacją i kulturą.
- Pedagogiczne uwarunkowania osiągnięć szkolnych.
- Nauczyciel wczoraj i dziś. Badania historyczno-porównawcze w kontekście wyzwań przyszłości.
- Filozofia i praktyka bezpieczeństwa oraz etyczne aspekty relacji człowiek i środowisko.
- Orientacje teoretyczne i perspektywy badawcze socjologii współczesnej.
- Społeczeństwo i polityka w uwarunkowaniach lokalnych i międzynarodowych, regionalność.
- Społeczności lokalne i samorząd terytorialny w perspektywie procesów globalizacji.
- Ciągłość i zmiana w procesie transformacji społecznej.
- Szkolnictwo wyższe w dobie zmian systemowych.
INSTYTUT INFORMATYKI TECHNICZNEJ
- Tworzenie i zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji.
- Analiza symboliczna i numeryczna wybranych układów chaotycznych.
- Rozwijanie algorytmów i procedur uczenia maszynowego w kontekście prognozowania szeregów czasowych.
- Badania w zakresie typologii algebraicznej.
- Badania w zakresie teorii grup.
- Badania w zakresie teoretycznych aspektów statystycznej analizy danych.
- Badania w zakresie przetwarzania obrazów i uczenia maszynowego w zastosowaniu do wybranych problemów technicznych.
- Tworzenie i analiza systemów zarządzania wiedzą.
- Doskonalenie struktury i funkcjonowania sztucznych sieci neuronowych z wykorzystaniem analogii fizycznych i biologicznych.
- Badanie rozproszonych systemów informatycznych.